Kutup Yıldızı, Kepçeler, Büyük ve Küçük Ayı:

İlkbaharda kuzey yönünde ufuktan bir hayli yüksekte, neredeyse başucu noktasına yakın olarak gözlenebilen Büyük Kepçe, Büyük Ayı (Ursa Major) takımyıldızının en kolay bulunabilen bir bölümüdür. Bu mevsimde kepçe ters durur, içindekileri kuzey ufkuna boşaltırmış gibidir. Sapı sağa doğru üç yıldızdan oluşmuş bir yay şeklinde doğu yönünündedir. Bu yedi yıldızın çoğu ikinci kadirden parlak yıldızlardır. Sapın aksi yönde bulunan kepçe kasesinin son iki yıldızı işaretçi yıldızlar olarak adlandırılır ve kuzey yönünde (bu mevsimde aşağı doğru) kutup yıldızını işaret ederler. Kutup yıldızını bulmak için sıkça kullanılan bu iki işaretçi yıldızdan aşağı doğru uzatılan bir çizgi boyunca, bu iki yıldız arasındaki mesafenin yaklaşık 6 katı kadar gidildiğinde Kutup yıldızı "Polaris"e ulaşılır. Aşağıdaki şekilde Büyükayı (ok dikkate alınmadığında şeklin üst bölümündeki yıldızlar grubu) ve Küçükayı (şeklin alt bölümünde açık renk çizgilerle birleştirilmiş yıldızlar grubu). Büyükayı takımyıldızı içindeki Büyükkepçe (üst bölümde koyu renkte) ve Kutup Yıldızı Polaris'i (okla gösterilen) görülmektedir. Her nekadar bu takımyıldızları ilkbahar bölümünde işliyorsak da, hiç batmazlar, diğer bir deyişle circumpolar takımyıldızlardır. (1.3-Gökkubbe bölümüne bakınız)

Büyük ve Küçükayı takımyıldızlarına ait yıldızlar hakkında bilgi almak için Seklin altindaki düğmeye basıp açılacak pencerede istenen yıldızın üzerine gidip tıklayınız.

Aşağıdaki fotografta Büyükkepçe görülmektedir. Resim sonbahar başında çekildiğinden, yukarıda belirtilenin aksine ufka yakın ve ağzı yukarıya doğru bakmaktadır.

 

Ejderha Takımyıldızı (Draco)

Kepçeleri tamıdıktan sonra Ejderha takım yıldızını bulmak kolaydır. Daha sönük yıldızlardan oluşan Draco, büyük ve küçük kepçeler arasından, işaretci yıldızların kuzeyinden başlayıp, küçük kepçenin kasesi etrafında dolanıp kutup yıldızına doğru yönelirken, keskin bir dirsekle ters yöne döner ve dört yıldızdan oluşan bir dörtgen ile Ejderhanın başını oluşturup sonlanır. Ejderhanın başını oluşturan dörtgen, küçük kepçenin

Ejderhanın başını oluşturan dörtgen, küçük kepçenin kasesi büyüklüğündedir. Küçük kepçeye olan uzaklığı da, Küçük kepçenin büyük kepçeye olan uzaklığı kadardır. Başı oluşturan yıldızlardan en parlağı Eltanin olup 2.2 kadirdir. Nispeten daha sönük olan Rastaban ise 2.8 Kadirdir. Küçük kepçe kasesi ile büyük kepçe sapındaki Mizar arasında kalan sönük yıldız Thuban'dır. Ejderha tüm yıl boyunca batmaz, circumpolar takımyıldızlardandır.

Çoban Takımyıldızı (Boötes)

Çoban takımyıldızı Boötes'i bulmak için yine büyük kepçe'den yayarlanalım. Büyük kepçe sapını, eğriliğine de uyarak yaklaşık sap boyunun iki katı kadar hayali bir yayla uzatırsak kuzey yarıkürenin en parlaklarından bir yıldıza Arcturus'a ulaşırız. Coban Takım yıldızının diğer sönük yıldızları, Arcturustan büyük kepcenin sapına çizdiğimiz çizginin solunda kalırlar, Arcturustan başlayarak bu yönde 10 derece (bir yumruk) mesafede birbirine 5 derece mesafede iki yıldız bulunur (nispeten parlak olanı İzar), aynı yönde yine 10 derece kadar ilerlersek bu kez birbirinden daha ayrı duran iki yıldıza ve bu iki yıldızdan bes derece kadar ilerde ikisi arasinda bir yıldıza daha rastlarız. Arcturusla birlikte bu beş yıldız bir dondurma külahını andırırlar ve Boötes'in bellibaşlı yıldızlarını oluştururlar. Arcturusu bulmak için kolay akılda kalan bir cümle "Arkı takibet Arcturus'u bul.", burada ark'dan kastedilen büyük kepçenin sapını oluşturan yaydır. Arcturus tüm gökkürenin en parlak 3. yıldızıdır ve kadiri sıfırdır (-0.04) . Bize olan uzaklığı yaklaşık 35 ışıkyılıdır.

(Çoban takımyıldızı, Çoban yıldızı ile karıştırılmamalıdır. Çoban yıldızı Venüs gezegeninin halk arasındaki ismidir.)

Kuzey Tacı (Corona Borealis)

Çoban Takımyıldızının hemen doğusunda (Büyük kepçeye göre aksi yönde), Arcturustan ziyade külahın üst bölümüne daha yakın bir konumda, gerdanlık ya da atnalı şeklinde dizilmiş bir yıldızlar gurubu bulunur. Bu yıldızlar Kuzey Tacı (Corona Borealis) takım yıldızını oluştururlar. En parlak elemanı Alphecca 2. kadirden bir yıldızdır. Kuzey tacını bulmanın bir yolu da Büyük kepçe sapını eğriliğine uymadan uzatmaktır. Kuzey Tacı ve Çoban buraya kadar incelediğimiz takımyıldızlardan farklı olarak belli saatlerde batıp belli saatlerde doğarlar, circumpolar takımyıldızlardan değildirler.

Bu bölümde işlenen Takımyıldızlar:
Büyükayı(UMa), Küçükayı(Umi), Ejderha(Dra), Çoban(Boö), Kuzeytacı(CrB)