Korhan Sökmen - Su Seviye Göstergesi (2)

SU SEVİYE GÖSTERGESİ (2)

Teknelerin temiz su tankındaki su seviyesini göstermesi amacıyla tasarlanmış olan bu devrenin 3. sıradaki "Su Sevive Göstergesi" devremden en önemli farkı probla devre arasındaki kablonun çoklukablo olmayıp basit bir koaksiyel kablo olması, bunun yanında 8 LED yerine 10 LED ile seviye göstermesidir. Diğeri herhangi bir kalibrasyon gerektirmemesine karşın bu devrenin gerçekleştirildikten sonra ayarlanması gerekiyor.

Devre Şeması

Devrenin prob girişinde, su yükseldikçe oluşan direnç düşmesi, dolayısıyla voltaj değişikliği nokta/sütün display sürücü entegresi LM3914'e uygulanarak LED'lerle su seviyesi hakkında fikir edinmek amacı güdülmüştür. Bu, suyun değişik seviyelerinde su ile temas edecek prob uçları sayesinde gerçekleştirilmektedir. Oluşacak voltaj değişikliğinin linearizasyonu için her bir prob ucu aşağıdaki şemada görüldüğü gibi değişik değerde dirençlerle ile devreye bağlanmaktadır. Depo yüksekliği bu direnç değerlerini etkilediğinden ayar için seri trimpotlar eklenmiştir. Pr0 negatif ucu deponun en düşük seviyesindeki su ile temasta olmalı, Pr1 den Pr10'a kadar olan uçlar eşit aralıklarla, ve Pr10, suyun en yüksek olabildiği seviyede su ile temas edecek şekilde yerleştirilmelidir. Yukarıdaki devre şemasındaki 500K değerindeki timpot, tüm prob uçları su ile temas etmekte iken (anahtar da sütün konumunda iken) tüm LED'lerin yanması sağlanacak şekilde ayarlanır. Bu trimpotun esas amacı bu olmakla birlikte ledlerin parlaklığını da değiştirir. Nokta/Sütun anahtarı ledlerin yanış şeklini değiştirir. Sütün konumunda (anahtar kapalı devre iken) LED'ler birbirine eklenerek, nokta konumunda tek tek yanarlar.

Aşağıdaki şekilde prob uçarına seri bağlanmış dirençler gösterilmekte, üst sırada açık gri renkte yazılmış değerler de her bir uç için trimpot ve direncin toplam değerini yaklaşık olarak göstermektedir. Bu değerler deneme ile bulunmuş değerler olup sizin deponuz için farklılıklar gösterebilir.. Herbir uca su temas ettiğinde karşılık gelen LED'in yanması için ayarlanmalıdırlar.

Anlatım için bir önceki "Su Seviye Göstergesi" devreme bakınız.

Prob aynen önceki bölümlerde 3.sırada tarif edilen "Su seviye göstergesi" probu gibi (solda) yapılabilir. Ancak bu kez her uca seri olarak yukarıdaki şekilde de tarif edildiği gibi direç trimpot kombinastonu eklenecek ve tümünün diğer uçları birleştirilerek koaksiyel kablonun orta ucuna bağlanacaklardır. Koaksiyel kablonun dış (shield) iletkeni de Pr0 ucuna bağlanacaktır. Herbir direnç trimpot ikilisini bağladıkça bir avometre yardımıyla uca ait direnç ve trimpotun toplam değerini ölçüp, trimpotu ayarlayarak şekilde üzerlerinde (açık gri renkte) yazan değerlere oturtun. Daha sonra ilgili LED'in yanması için yapılacak ayarlamalar çok küçük oynamalarla gerçekleşecektir.

Probu daha önce yayınlamış devrede tarif edilen probda olduğu gibi, her uç arasına bir de Pr0 negatif ucu yerleştirip bu Pr0 uçları birbirlerine bağlanarak da gerçekleştirilebilir (Bir önceki "Su Seviye Göstergesi"ne bakınız). Probun yapımı biraz daha el tutsa da, daha sağlıklı çalışacağı kesindir. Ancak bu durumda seri direnç değerlerini biraz daha yükseltmek gerekecektir.

Prob bu şekilde yapılabileceği gibi depo içine daldırılacak bir çubuk ya da ince bir boru üzerinde de gerçekleştirilebilir. Temas noktaları için izolesiz 1-2mm çaplı bakır tel bir kaç tur sarılabilir. bu işlem eşit aralıklarla 11 defa yapılıp her bir sarım noktası emaye izoleli bobin teli ile çubuğun depo dışında kalan ucuna taşınabilir ve dışarda kalan bölümde direnç trimpot kombinasyonları bir kutu içine yerleştirilebilir. Plastik izoleli tel kullanılmayıp, emaye bobin teli kullanmaktaki maksat, telin izolasyonu ile iletkeni arasına su girmesini önlemektir. İnce boru kullanırsanız, emaye bobin teleri boru içinden geçirilerek depo dışına taşınabilir. Borunun uçları sıcak silikon tutkal ile kapatılmalı suyun dirençlere ulaşması engellenmelidir.Daha anlaşılabilir olması için aşağıdaki şekle bakınız.

Eğer su deponuz metal (galvaniz ya da krom) ise Pr0 ucunu direkt olarak depo cidarına da bağlayabilirsiniz. Bu durumda özelikle daldırma tipteki problar için daha iyi netice alınacaktır.

Prob uçlarının seri dirençleri, herbir uç için tek bir dirençle de sağlanabilir. Depo önce boşaltılır. Sonra doldurulurken her bir prob ucu su ile temas ettiğinde o uca bağlanacak direnç yerine bir 2M ohmluk potansiyometre bağlanıp ayarlanarak ilgili LED'in yanması sağlanır. Potansiyometre çıkartılıp direnç değeri ölçülür ve uca bağlanacak direnç değeri bulunmuş olur. Bu direnç bağlandıktan sonra depo biraz daha doldurularak bir sonraki uçla suyun temas etmesi sağlanır. Yine potansiyometre ile aynı işlem yapılarak devam edilir.