Korhan Sökmen - Tezgah Güç Kaynağı 3

TEZGAH GÜÇ KAYNAĞI (3)

Her amatör elektronikçinin tezgahında olmazsa olmaz cihazlardan biri, voltajı ayarlanabilen bir doğru akım güç kaynağıdır. Aşağıda devre şemasını verdiğim güç kaynağının çıkışı 1 volt ile 40 volt arasınada ayarlanabildiği gibi, maximum akımı da 50 miliamperle 5 amper arasında ayarlanabilir. Bu şekilde voltaj kaynağı olarak kullanılabilmesinin yanında sabit akım kaynağı olarak da kullanılabilir. Ayarlanabilir akım sınırlaması olduğundan, kısa devre korumalı olduğu da aşikardır.

Bu devrem, sitemdeki diğer devrelerin denenmesinde, ve dijital bir voltmetre ile birlikte kalibrasyonlarında başarıyla kullanılabilir. Devre 4 transistörle gerçekleştirilmiştir. Şebeke izolasyon trafosu, primeri 220V, ve sekonderi 35-40 volt arasında ve gücü, 100 VA bir trafo olmalıdır. Köprü diyot olarak KBPC601 (6A-100V) yeterlidir. Köprü yerine 4 adet 6 amper ya da daha yüksek aperajlı diyod da kullanılabilir. Devrede kullanılan KBPC601 köprü diyod ve 2N3005 güç transitörü mutlaka aliminyum kanatlı profil bir soğutucuya izole edilerek bağlanmalıdır. BD139 transistörünü de küçük bir soğutucu plakaya, ya da metal kutu kullanacaksanız, izole ederek kutuya bağlamanız uygun olur. (Benim gerçekleştirdiğim devrede uçlar kısa devre iken bile aşırı ısınmıyordu, ama tedbir olarak ben yine de küçük bir soğutucuya bağlı kullanıyoru..) Devredeki elektrolitik kondansatörlerin voltaj değerlerini şemada da gösterdiğim gibi en az 63V olarak seçin. LED'in devrenin açık ya da kapalı olduğunu göstermek dışında bir fonksiyonu yoktur.

Voltaj çıkışı ayarı 10K değerindeki potansiyometre ile yapılır. Bu potansiyometrenin logaritmik olması voltaj ayarını daha linear olmasını sağlar. 0,5 ohmluk direnç maksimum akım sınırını belirler watt değeri 5Watt ya da daha fazla olmalıdır. 500 ohmluk potansiyometre ile akım sınırlama düzeyi ayarlanır.

Devre orjinal hali ve iyi bir soğutucu ile 4-5 ampere kadar akım verebilecektir. Ancak trafonuzu daha küçük tutmak (50VA) istiyor ve 2 amper maksimum akım sizin için yeterli ise bu direci 1 ohmluk bir dirençle değiştirebilirsiniz.

Devre Şeması

Çıkışa bir voltmetre (seri) ve bir ampermetre (paralel) bağlandığında ideal bir tezgah güç kaynağı olacaktır. İleride bu kaynakla kullanabileceğiniz dijital voltmetre ve ampermetre devre şemalarını da yayınlamayı düşünüyorum.