Korhan Sökmen - Su yumuşatıcı

SU YUMUŞATICI

Tekneme, herkes gibi ben de değişik iskelelerden tatlı su alıyorum. Bu sular genellikle oldukça kireçli sert sular oluyor. Zaman içinde su tesisatını borularının iç cidarları kireçle kaplanarak boru iç çapını daraltıyor. Özellikle boiler (su ısıtıcısı) kullanan teknelerde, zamanla durum daha da vahim boyutlara erişiyor. En iyi çözüm suyun yumuşatılması. Bu iş genelde suya tuz, fosfat vb. kimyasal maddeler katarak yapılıyor, ancak bu kimyasallar suyu yumuşatırken kalitesini de bozmak yanında ek bir maliyet ve iş gücü gerektiriyor.

Duydunuz mu bilemem ama, su borusunun dışına sarılacak bir bobin ve bu bobine, uygun bir sinyal gönderen bir devre ile boru içinden geçen suyu yumuşatmak mümkün. Hatta böyle bir cihaz, iddiaya göre, borular içinde oluşmuş kireç tabakasının da zaman içinde eriyip kaybolmasını sağlıyor. Amerika ve İngilterede pek çok firma bu cihazları üreterek pazarlıyorlar. Burada sunduğum devre de tam olarak bu amaçlı dizayn edilmiş bir devre. Aklınız yatmadıysa web'de ki şu adreslere bir göz atın. Araştırırsanız aşağıdakiler dışında da pek çok adres bulabilirsiniz.

http://www.scalewatcher.co.uk/
http://www.littleplumber.com/howlittleplumberworks.html
http://www.littleplumber.com/littleplumber1.html
http://www.waterimp.co.uk/demo.html
http://www.twtwatertreatment.com/water-treatment/pdfs/T&P7_472_Residential_Tube&Pipe.pdf
http://www.twtwatertreatment.com/water-treatment/pdfs/TA171_Wood%20Burner_472.pdf

Yukarıdaki ve benzer sitelerdeki açıklamalara bakılırsa; cihaz kullanılmaya başlandıktan takriben on gün sonra su borularının içine yapışmış olan kireç parçaları dökülmeye başlar. Yaklaşık 15 gün sonra suda belirgin bir yumuşama başlar. Yumuşak sularda sabun, deterjan gibi maddeler daha çabuk köpürür, su daha az yakıtla kaynar. Bir ila iki ay sonra artık borularda kireçlenme görülmez.

Aşağıda şeması görülen devre iki adet 555 TIMER entegresiyle gerçekleştirilmiştir. (Siz isterseniz çift TIMER'dan oluşan 556 entegresini kullanabilirsiniz.) Devrede görülen birinci entegre bir üçgen dalga osilatörü olarak kullanılmış, bu sinyal diğerine uygulanakak frekansı yaklaşık 1KHz ile 2KHz arasında sürekli değişen bir kare dalga sinyali elde edilmiştir. Bu da boru üzerine sarılmış olan bobine uygulanıyor. Aynı sinyal ile bir LED de yakılarak devrenin çalıştığı doğrulanıyor.

Devre Şeması

Bobin için değişik seçenekler mevcut. Yanda sarım şekillerini gördüğünüz 1,2 ve 3 ile gösterilen üç ayrı sarım şekli mevcut. Bunlardan ilk ikisi açık uç bobinler. Daha etkili olduğunu iddia edenler var.

Bobin depo çıkışından tesisata giden PVC boru üzerine sarılacak. Her üç tip sargıda da izoleli tel kullanılacak. Tercihan 1,5 mm² iletken kesiti olan tel tercih edilmeli. Her bir bobin boru üzerinde 10'ar cm. yer işgal edecek kadar sarılacak. Telin başlangıcını bir bantla tesbit edip 10cm. yer kaplayacak şekilde sardıktan sonra bitiş noktasını da yine bir bantla tesbit edin. Sarımlar arasında boşluk kalmamasına dikkat edin. Kapalı uç (3. tip) tercih edilmiş ise üst üste iki kat sarılabilir. Bunun için 10cm kadar sardıktan sonra bobini bir bantla tesbit edip sardıgınız sargıların üzerine aynı yönde, yine sargılar arasında boşluk bırakmadan başlangıç notasına gelene kadar sarmaya devam edin. Uçları tesbit edin. Elde edeceğiniz bobin yandaki resimde "çift kat sargılı bobin"e benzeyecetir.

Açık uç bobinlerden birini tercih ederseniz bobinlerin sarılış yönleri önemlidir.

1. şekilde görüleceği gibi, borunun önünden başlayarak sola doğru sarılacak, bu bobinle arasında 5cm mesafe bırakılarak, bu kez borunun arkasından dönerek (başlayarak) sağa doğru 10cm kadar sarılacaktır. Her iki bobinin de son uçları açık bırakılacaktır.

2. şekilde ise 3 bobin var. her bir bobinin arasında 5cm boşluk bırakılmalı. Şekilde görüldüğü gibi, soldaki bobin borunun önünden sola doğru 10cm. Ortadaki bobin, borunun arkasından başlayarak sağa doğru 10cm. ve sağdaki bobin yine ortadaki bobin gibi sarılacaktır. Sol ve sağdaki bobinin başlangıç uçları birlestirilerek devreye bağlanacaktır.

Bobinlerde hangi uçların devreye bağlanacagı, hangi uçların açık bırakılacağı şekilde oklarla gösterilmiştir. Bobinlerin sarıldıktan sonra üzerleri bantla ya da sıcak silikon tutkalı ile kaplanması uygun olur. Devrenin bobine olabildiğince yakın monte edilmesi gerekir.

KAYNAK : Seneler önce internette gezinirken bulup bilgisayarıma bir word dosyası haline getirip kaydetmiştim... Şimdi nedense internette bulamıyorum. Ancak TRAC dergilerinden birinde de (bu kadar detaylı olmasa da) yayınlanmıştı, onun da hangi sene hangi sayı olduğunu hatırlıyamıyorum.