Gökyüzüne Merhaba - Bölüm IV.V

URANÜS UYDULARI


Uranüs uydularına Shakespeare'in eserlerindeki karakterlerin isimlerinin verildiğini biliyorsunuzdur.

Uranüs'ün içten dışa uydularını şu sıra ile göreceksiniz;

En içteki, Voyager 2 ile keşfedilmiş 10 küçük uydusu; Cordelia, Ophelia, Bianca, Cressida, Desdemona, Juliet, Portia, Rosalind, Belinda ve Puck

Büyük uyduları; Miranda, Ariel, Umbriel, Titania, Oberon

ve Yeni keşfedilmiş uyduları; Caliban, Sycorax, Prospero, Setebos, Stephano ve 1986U10

 

Voyager 2 ile keşfedilmiş 10 küçük iç uydusu

 

CORDELIA
(Uranüs VI)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

26 km
?
Uranüs'den 49,752 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir. Uranüsün Epsilon halkasının iç çoban uydusu olduğu anlaşılmaktadır. Cordelia ve Ophelia, Uranüs'e senkron yörünge yarı çapından daha yakındırlar.

 

OPHELIA
(Uranüs VII)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

32 km
?
Uranüs'den 53,764 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir. Uranüsün Epsilon halkasının dış çoban uydusu olduğu anlaşılmaktadır. Cordelia ve Ophelia, Uranüs'e senkron yörünge yarı çapından daha yakındırlar.

 

BIANCA
(Uranüs VIII)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

44 km
?
Uranüs'den 59,165 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir.

 

CRESSIDA
(Uranüs IX)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

66 km
?
Uranüs'den 61,767 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir.

 

DESDAMONA
(Uranüs X)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

58 km
?
Uranüs'den 62,659 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir.

 

JULIET
(Uranüs XI)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

84 km
?
Uranüs'den 63,358 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir.

 

PORTIA
(Uranüs XII)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

110 km
?
Uranüs'den 66,097 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir.

 

ROSALIND
(Uranüs XIII)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

54 km
?
Uranüs'den 69,927 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir.

 

BELINDA
(Uranüs XIV)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

68 km
?
Uranüs'den 75,255 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir.

 

PUCK
(Uranüs XV)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

154 km
?
Uranüs'den 86,006 km

1986'da Voyager 2 uzay aracı ile keşfedilmiştir.

 

Uranüs'ün Büyük Uyduları

 

MIRANDA
(Uranüs V)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

472 km
6.3e19 kg
Uranüs'den 129,850 km

1948'de Kuiper tarafından keşfedilmiştir. Uranüs'ün büyük uydularından en içte olanıdır.

Miranda, yarı yarıya, buz (su) ve kayadan oluşmuştur. Yüzeyi, anormal şekilli vadi ve dağlarla kaplıdır. Dağlardan biri 5 km yüksekliği aşmaktadır (Solda). Voyager 2 ziyaretinden önce, hiçkimse, Uranüs uydularından hiç birinin önemli bir iç aktivite göstereceğini ummuyordu. Miranda bilim adamları için gerçek bir sürpriz olmuştur.
Edinilen ilk intiba, Mirandanın tarihinde yüzeyinin birkaç kez parçalanıp tekrar oluştuğu şeklinde idi, ancak şimdi, kısmen erimiş buz katmanlarının sıkışarak yukarı itilmesi sonucunda bu garip yüzey şekillerini oluştuğu düşünülmekte.


ARIEL
(Uranüs I)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

1158 km
1.27e21 kg
Uranüs'den 190,930 km

1851'de Lassel tarafından keşfedilmiştir. Ariel ve Titania birbirlerine çok benzerler (Titania %35 daha büyüktür). Uranüs'ün büyük uydularının hepsi yarıyarıya su ve kayadan oluşmuşlardır.

Ariel yüzeyi, kraterler ve vadilerden oluşur. Birbirleriyle yer yer kesişen, yer yer birleşen bu vadiler yüzlerce km uzunluktadır ve derinlikleri 10 km'yi aşar. Bu Titania'daki duruma benzer. Ancak Titania vadileri bu kadar derin değildir. Bazı kraterler kısmen gömülmüş haldedir. Bu yüzeyin nisbeten genç olduğunu (Enceladus'dan daha yaşlı) gösterir.

Şimdi soğuk olsa da, Arielin içi bir zamanlar sıcaktı. Vadilerin, Ariel'in donması sonucu yüzeyde oluşan çatlaklar olduğu sanılmaktadır.

 

UMBRIEL
(Uranüs II)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

1170 km
1.27e21 kg
Uranüs'den 265,980 km

1851'de Lassell tarafından keşfedilmiştir. Umbriel ve Oberon birbirlerine çok benzerler (Oberon %35 daha büyüktür). Yüzeyi oldukça yaşlı, yoğun olarak kraterlerle kaplıdır. Uranüs'ün diğer büyük uydularından çok daha karanlıktır. Üzerinde ne olduğu anlaşılmayan parlakça bir nokta vardır.

 

TITANIA
(Uranüs III)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

1578 km
3.49e21 kg
Uranüs'den 436,270 km

1787'de Herschel tarafından keşfedilmiştir. Titania ve Ariel birbirlerine benzerler (Titania %25 daha küçüktür).

Yüzeyi, kraterler ve vadilerden oluşur. Birbirleriyle yer yer kesişen, yer yer birleşen bu vadiler Ariel'deki duruma benzer. Ancak Ariel vadileri cok daha derin ve büyüktür. Bazı kraterler kısmen gömülmüş haldedir. Bu yüzeyin nisbeten genç olduğunu (Enceladus'dan daha yaşlı) gösterir. Önceleri sıvı halde olan suyun yüzeyden başlayarak donması ve donma sonucu oluşan genleşmenin yüzey çatlamalarına neden olduğu, bunların da vadileri oluşturduğu düşünülmektedir.

 

 

OBERON
(Uranüs IV)

Çap :
Kütle :
Yörünge :

1523 km
3.03e21 kg
Uranüs'den 583,420 km

1787'de Herschel tarafından keşfedilmiştir. Umbriel'e çok benzer, %35 kadar daha büyüktür. Yaşlı yüzeyi yoğun olarak kraterlerle kaplıdır. Kraterlerin birçoğu, Ariael ve Titania'dakilerden çok daha büyüktür. Bazı kraterlerinde, Callisto'daki gibi dışa doğru ışınlar şeklinde çizgiler bulunur. Bazı kraterlerin tabanı koyu renklidir.(kirli buz nedeniyle olduğu sanılıyor)

Yukardaki resminde, kısmen açık renkteki bölgenin ortasında 6 km yükseklikteki dağ görülmekte.

 

Uranüs'ün yeni keşfedilmiş Uyduları

Caliban, Sycorax, Prospero, Setebos, Stephano ve 1986U10

Son zamanlarda keşfedilmiş 6 minik uydudan Caliban (S/1997 U2), Uranüs'den 7.2 milyon km uzakta 80 km çapta, Sycorax (S/1997 U2), 12.2 milyon km uzakta, 160 km çapta, yörüngeleri retrograd ve oldukça eğik.

Bu uydular şekilsiz ve kırmızıya kaçan rentedirler. Geçmişlerinde Kuiper kuşağı cisimleri olduğu şüphesi vardır.