|
Gökyüzüne Merhaba - Bölüm II.V
Bu bölüm Ağustos başlarında ( 3 ağustos - 7 ağustos) saat 22-23 arasında yapılan gözlemlere göre anlatılmaktadır. Daha önceki saatlerde yıldızlar daha doğuda, daha sonraki saatlerde ise daha batıda olacaktır. (Farklı günlerde yapılacak gözlemlerde, önceki günler için gün başına dört dakika sonrası, sonraki günler için gün başına dört dakika öncesi uygun olacaktır.) Bu
bölümde işlenen Takımyıldızlar: İlkbahar Takımyıldızları 1.Bölümde işlediğimiz Takımyıldızlarından Çoban ve Kuzey Tacını şimdi yeniden bulalım; Yaz üçgeninin batısına doğru yönelelim. Vega'dan batı ufkuna kadar bir çizgi hayal edin. Eğer bölüm başındaki zamana uyduysanız, çizginin üçte ikisini katettiğinizde birhayli parlak bir yıldıza rastlayacaksınız. Bu Arcturus'dur. Bir önceki bölümden hatırlıyorsanız, Arcurus' u Büyük kepçe sapının arkını takip ederek de buluyorduk. Arcturus Çoban Takımyıldızı'nın en parlak üyesidir. Bir önceki bölümde anlatılan dondurma külahı şeklindeki Çoban Takımyıldızı'nı buldunuz mu?. Arcturus'la Vega arasındaki yolun, Arcturus'a yakın üçte birinde Kuzey Tacını da göreceksiniz. Herkül (Hercules) Takımyıldızı: Kuzey Tacı (Corona Borealis) ile Vega arasında üçüncü kadirden yıldızlardan oluşan Herkül Takımyıldızı bulunur. Aşağıdaki şekilde Herkülün Çalgı ile Kuzeytacı ve Coban arasındaki yerini görüyorsunuz. Herkülün gövdesi ortada görünen dörtgen, dizleri bükük bacakları şekilde sağdaki uzantılar, Sarin ve Rutilicus genelde omuzları olarak değerlendirilir.Kolları ise soldaki ve yukarıdaki uzantılardır. Alpha'sı Rasalgethi 3.kadirden degişen bir Çift Yıldız'dır.
Herkül'ün gövde dörtgeninin en uzun kenarı üzerinde bulunan M13 5.kadire yakın parlaklıkta bir yıldız kümesidir. Küme 26bin ışıkyılı uzaklıkta ve 200bin'e yakın sayıda yıldız içermektedir. Kümenin resmine ulaşmak için aşağıdaki küçültülmüş resme tıklayınız. Ayrıca yine bu parselde, Herkülün bacakları arasında M92 Yıldız Kümesi de bulunur.
Kraliçe (Cassiopea) Takımyıldızı: Şimdi Yüzünüzü kuzeye dönüp ilk öğrendiklerimizden Büyük ve Küçük kepçeyi, bulalım. İkisi arasında konumlanan Ejderha'yı (Draco) da hatırladınız mı?. Büyük kepçenin Kulpunun en parlak yıldızı Alioth'u bulun (Büyükkepçe kulbundaki kaseye yakın olan yıldız). Alioth'dan başlayıp kutup yıldızından geçen hayali bir çizigiyi bir o kadar daha uzattığınızda birhayli yayvan bir "W" ya da ters "M" şeklinde gruplanmış aralarından samanyolunun geçtiği yıldızlara ualşırsınız. Kraliçe Cassiopea Takım yıldızı, Koltuk ismiyle de tanınır,
Kraliçe en çok tanınan ve en eski Takımyıldızlar'dandır. Büyükkepçenin görülemediği zamanlarda Kutupyıldızı'nı bulmakta da kullanılır. Samanyolunun içinde yerleşiktir. Grubun en parlak yıldızı Şedir ya da Şedar (arapça El Sadr göğüs demektir), 2. kadirden bir yıldızdır ancak parlaklığı 0.5 kadir seviyesinde değişiklikler gösterir. Kraliçenin betası Kaf'dır, 3.parlak yıldız olan Sih değişken bir çift yıldızdır ve parlaklığı 1.5 ila 3. kadir arasında değişir. Daha sonra gelen Ksora (Diz anlamında, Al Rukbah da denir) 3. kadirden bir yıldızdır.
Parsel açık yıldız kümeleri açısından zengindir, yarım düzine kadar açık yıldız gkümesi ve bulutsu içerir. En parlağı 7.kadirden olan 100 kadar yıldız içeren M52 ve daha az sayıda yıldız içeren M103'ün bulundukları yer yukarıdaki şekilde gösterilmiştir. Kraliçe Cassiopea'yı öğrenip de, kocası Kral Sefe'yi gözden kaçırmak olmaz. Kral (Cepheus) Kraliçe ile küçük kepçe arasında yeralır. Tam söylemek gerekirse Ejderha'nın (Draco) Küçük kepçe kasesi çevresini dolaıp keskin bir dirsek yaopıp geriye döndüğü nokta ile Kraliçe arasındaki boşluktadır. Bulmanın bir yolu da şekilde gösterildiği gibi İşaretçi yıldızlarla Kutup yıldızına vardıktan sonra çizgiyi biraz daha devam ettirmektir. Sefe 3. ve 4. kadir yıldızlardan oluşur. Görüş şartları çok iyi değilse seçmekte güçlük çekebilirsiniz. Kral Sefe, Polarise bakan tarafında bir üçgen ve aksi yönde, bir kenarı üçgenin tabanını oluşturan bir dötrgen şeklindedir, daha çok çocukların çizdiği, çatısı dik bir ev resmine benzer. Şeklin tümü 20 derece kadar yer kaplar. Göze çarpan parlak bir yıldızı yoktur, alpha'sı Alderamin (arapça: omuz), beta'sı, Alfirk (arapça: koyunsürüsü) bir çiftyıldızdır, Çatının tepe noktasını oluşturan Alrai (arapça: çoban) gamma Cep'dir. Deltası (delta Cep) ise önemli olup, Cepheidlerin ilk örneğidir. Bunlar SüperDev Yıldızlar olup parlaklıkları çok düzenli şekilde değişmektedir. Delta Sefe'nin değişim periodu 5.5 gündür, ve parlaklığı 4. e 5.kadir arasında değişir.
Bu
bölümde işlenen Takımyıldızlar:
|
)
