|
Gökyüzüne Merhaba - Bölüm II.VIII
Bu bölüm Kasım başlarında ( 3 kasım - 7 kasım) saat 20-22 arasında yapılan gözlemlere göre anlatılmaktadır. Daha önceki saatlerde yıldızlar daha doğuda, daha sonraki saatlerde ise daha batıda olacaktır. (Farklı günlerde yapılacak gözlemlerde, önceki günler için gün başına dört dakika sonrası, sonraki günler için gün başına dört dakika öncesi uygun olacaktır.) Bu
bölümde işlenen Takımyıldızlar: Kahraman (Perseus) Takımyıldızı: Kuzeye doğru dönüp Kraliçe'nin (Cassiopea) "W'sini tekrar bulun.Kraliçenin kuzeydoğusunda, samanyolu boyunca sağda, Kahraman (Perseus) Takımyıldızı yeralır. Kraliçe (Cassiopea), Kral (Cepheus) ile Kahraman (Perseus) arasında kalır. Perseusun (alpha'sı) parlak yıldızı Al-Cenib ya da diğer adıyla Mirfak (arapça; dirsek), Kraliçe'nin sağına doğru 20 derece mesafededir. Gece yeterince karanlıksa, Perseus'un diğer sönük yıldızlarını da görebilirsiniz. İkinci parlak yıldızı, Şeytan Başı diye de bilinen Algol'dur. Algol bir Örten Çift Yıldız, sistemidir, ve parlaklığı 69 saatte bir (yaklaşık 3 günde bir) 1kadirden fazla değişmektedir. Algol birbirine çok yakın (10milyon km.) ve parlaklıkları birbirinden çok farklı iki yıldızdan oluşmakta, Her ikisinin de görünür halde olduğu zaman (60 saat boyunca) 2. kadirden bir yıldız gibi görünür, daha sonra biri diğerinin diğerinin önünden geçerken, 10 saat kadar 3.kadire sönükleşir.
Arabacı (Auriga) Takımyıldızı: Kraliçenin Kuzey Doğusunda Kahraman Perseus'a ulaşmıştık, şimdi de Perseusun doğusuna doğru bakalım. Yüzümüz doğuya dönükse Perseusun aşağısına doğru (başucu ile doğu ufku mesafesinin hemen hemen ortasında) bir hayli parlak bir yıldız görmelisiniz. Bu Auriga Takımyıldızının en parlak üyesi, sıfırıncı kadirden, Capella'dır (diğer adıyla Ayyuk). Capella, gökkubbenin en parlak 4. yıldızıdır. Bize olan uzaklığı 42 ışıkyılıdır. Auriga'nın ikinci parlak yıldızı ise 2.kadirden Menkalinan'dir. Arabacı parselinde M36, M37 Açık yıldız kümeleri ve m38 Küresel Yıldız Kümesi bulunur.
Arabacı Takımyıldız'ını incelerken yüzümüz doğuya dönüktü, şimdi güneye (sağa) yönelelim. Başımızın üzerinde, Kanatlı At'ın (Pegasus) Büyük Kare'sini yeniden bulalım. Büyük Kare'nin güneybatı köşesindeki Merkab'dan Güney ufkuna bir çizgi uzatırsak, bu çizgi Kova (Aquarius) burcundan geçecektir. Aquarius da Ekliptik (tutulum çemberi) üzerinde bulunan bir Takımyıldız'dır. Kova, oldukça sönük yıldızlardan oluşmuştur ve özelliği olan bir şekle sahip değildir. Bu parselde izlenebilen iki meteor yağmuru vardır. Mayıs başında Eta Equaridler, ve temmuz sonunda Delta Akuridler meteor yağmurları sırasında, saatte 20-30 meteor sayılabilir. (Meteorlar hakkında sonraki blümlerde bilgi verilecektir.)
Kova (Aquarius) Takımyıldızının alpha'sı Sadalmelek (arapça; kralın gözdesi), betası ise Sadalsud'dur (arapça; gözdelerin gözdesi). Bu parselde M2 ve M72 Küresel Yıldız kümeleri yanında Saturn Bulutsusu ve Sarmal Bulutsu (Helix Nebula) bulunur. Yerleri yukardaki şekilde görülmektedir. M2 Küresel Yıldız Kümesi, elverişli gözlem şartlarında, çıplak gözle farkedilebilir. Sarmal Bulutsu (Helix Nebula) merkezindeki yıldız bir Beyaz Cüce'dir. Güneşimizin de 5 milyar yıl sonra çökerek benzeri bir bulutsu oluşturacağı ve bir Beyaz Cüce'ye dönüşeceği sanılmaktadır. Aşağıdaki küçültülmüş resmine tıklayarak, Sarmal Bulutsu'nun teleskopla alınmış bir resmini görebilirsiniz. Bu
bölümde işlenen Takımyıldızlar: |
)
